De Rotterdamse connectie.

 

Waar ik wel iets verder mee kwam, dankzij MyHeritage, was de zuster van Richardus, Johanna Geertruida.

 

In de gegevens die ik kreeg, kwam wel een geboortejaar tegen dat niet klopte: 1778, terwijl ik 1774 had genoteerd. De notitie in het Lagense doopboek was, zoals al eerder gememoreerd, echter niet van de gebeurtenis zelf, maar afkomstig van twee getuigen:

 

"Gerrit Bonke & Aleida Schutte(rt?) hebben aan mij op heden den 8 september 1807 verklaard zeer wel te weten dat in augustus 1774 alhier gedoopt is Johanna Geertruit, dochter van Willem Rikkert en Anna ten Bosch, ehl." Dat kon niets anders betekenen dan dat de originele inschrijving verdwenen was. Beetje merkwaardig voor een familie waarin de kerk zo'n belangrijke rol speelde.

 

Als 1774 juist was, dan was de leeftijd van moeder Anna bij de geboorte 15. Dat was niet onmogelijk maar wel ERG jong. Maar ook over Anna circuleerde een ander geboortejaar: 1761 (er wordt meestal 11 januari 1761 als doopdatum genoemd, hetgeen twee jaar scheelt met de door mij geconstateerde inschrijving in het Lagense doopregister).. Dat zou haar 13 jaar oud gemaakt hebben bij de geboorte en dus werd 1774 als geboortejaar van Johanna Geertrui wel bijzonder onwaarschijnlijk. En '61 als geboortejaar van Anna ook.

 

Johanna Geertrui was in 1807 te Deventer getrouwd met ene Carel Ferdinand Roelvink. Maar...weer dat Deventer, de plaats waar Richardus in 1796 trouwde met Geertruide Johanna Haarman. Je zou haast denken dat beide kinderen van Willem en Anna kort na de dood van Wilhelm Kohler gezamenlijk naar Deventer waren vertrokken of gestuurd, mogelijk naar een familielid of bekende.

 

1807....he! Er ging mij een licht op. Twee maanden voor het huwelijk was daar die uit het niets komende verklaring van Bonke en Schutter over de geboorte van Johanna Geertruide. Misschien had het jonge paar, bij gebrek aan een geboorte- of doopinschrijving, om te kunnen trouwen een verklaring nodig gehad om de identiteit van Johanna te bevestigen. Die werd gevonden bij Bonke en Schutter, die haar vier jaar ouder maakten dan dat ze was. Ik waag het te betwijfelen, of ze dat hebben gedaan. Het betekent dat Anna in 1759 moet zijn geboren.

​

Willem was dood, maar Anna...tja, die leefde toch gewoon nog, in Neuenhaus? We kunnen gissen naar de reden waarom Anna dit niet heeft bevestigd of erkend. Was zij als vrouw/moeder in dat opzicht rechteloos? Als er al een conclusie aan de hele gang van zaken valt te verbinden, lijkt het erop dat er een breuk heeft plaatsgevonden tussen moeder Anna en haar kinderen van Willem. Het is moeilijk aan te nemen dat Johanna haar moeder niet meer heeft kunnen vinden en vervolgens maar aan twee oude bekenden heeft gevraagd om haar doop in 1774 te bevestigen. Het feit dat er in de nakomelingen van zowel Richardus en Geertruida slechts een enkele vernoeming naar de Ten Bosch-tak (Hendrik Ananias, 'zoon van Anna') heeft plaatsgevonden, duidt daar m.i. ook enigszins op. De Anna Bregita waarover in de volgende alinea's wordt gesproken, was vernoemd naar oma van vader's kant en heette toevallig ook Anna.

 

In de Duitse online gegevens bij Anna's overlijden ontbrak ook de naam van Willem. Het heeft er alle schijn van dat het contact tussen de families Ten Bosch en Rikkert totaal was verbroken, en dat is misschien al wel gebeurd voor 1796, toen in ieder geval Richardus al in Deventer verbleef en daar (nog niet meerderjarig maar toch) trouwde- maar heel wel mogelijk was Johanna daar dus ook al bij.

​

Helaas kon ik online het Deventer huwelijk van Johanna Geertruide nog niet traceren, want ik was natuurlijk reuze benieuwd welk jaar de documenten daarop zouden aangeven. Als mijn redenering juist was, zou dat 1774 moeten zijn. Maar waar kwam dat 1778, een jaar dat gezien de leeftijd van moeder Anna veel waarschijnlijker was, dan vandaan?

​

​

In de overlijdens akte van Wijhe:

 

Overledene:

Johanna Geertruij Rikkers

 

Plaats:Wijhe

Datum:28-10-1840

Geslacht:V

Leeftijd:67

Geboorteplaats:niet vermeld   (geboren in het graafschap Bentheim)

 

Vader:

Willem Rikkers

 

 

Moeder:

Anna ten Bos

 

 

Ook hier weer onduidelijkheid over de geboorte van Johanna Geertrui. Lage valt uiteraard onder Bentheim. Maar het ontbreken van de geboorte- of doopakte wijst er op dat ze wellicht niet in Lage zelf is geboren. Als leeftijd wordt hier genoemd: 67. Dat levert een geboortejaar van 1774 (afhankelijk van de geboortemaand zelfs 1773) op. 1774 correspondeert wel met de verklaring van Bonke en Schutte. De reden overigens dat deze twee het geboortejaar van Johanna bevesigden, kon misschien gevonden worden bij hun zoon Lucas: deze was op 14 augustus dat jaar gedoopt in Lage. Dat zou kunnen betekenen dat beide ouders zich ook de andere dopeling(en) van die dag, of de dag erna, konden herinneren. Desaniettemin, een vreemde gang van zaken. 

​

Op Genealogie online vond ik een andere, merkwaardige aantekening:

• Zij is geboren augustus 1774 in Lage, Bentheim, Duitsland.

• Zij is overleden op 28 oktober 1840 in Wijhe, zij was toen 66 jaar oud.

  Opmerking: geboren in het Graafschap Bentheim

• Registratie van overlijden op 28 oktober 1840.Bron 1

• De biologische ouders zijn Willem Rikkert en Anna ten Bosch

​

Hoezo, de biologische ouders? Is zij dan wellicht door anderen grootgebracht? Niet ondenkbaar, omdat- wanneer 1774 juist is- moeder Anna met haar 15 jaar al voor een kind had moeten zorgen. Het is dus goed mogelijk dat Geertrui uit huis geplaatst is. Dat zou de onduidelijkheden rond haar geboortejaar verklaren- tenminste, het zou verklaren waarom er aan werd getwijfeld. En gold dat ook voor Richardus? Bij zijn geboorte was Anna 21, en meerderjarig. Maar aangezien vader Willem datzelfde jaar reeds het loodje legde, zou Richardus wellicht hetzelfde lot beschoren geweest kunnen zijn. Verklaart dat misschien dat hij reeds voor zijn 16e in Deventer woonde? Met zus Geertrui? Hoe langer ik er over nadacht, hoe waarschijnlijker het me leek dat Richardus en Geertrui al vroeg uit huis geplaatst zijn en dat moeder Anna nooit voor hen heeft gezorgd. Richardus kwam dus niet tegen zijn 16e naar Deventer- hij was er denk ik al. Misschien samen met zijn zus door familie of bekenden in huis genomen. Die misschien een dienstmeid hadden: Geertruid Johanna Haarmans? Zij was in 1794 vanuit Laren naar Deventer gekomen. Als Louise Rosette (negen jaar later) inderdaad een kind van Richardus en de dienstmeid van Verwolde is geweest, heeft de geschiedenis zich daarmee simpelweg herhaald. Maar, uiteraard, dit is speculatie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De kinderen van het echtpaar Roelvink, Anna Bregita en Willemina trouwden en verhuisden beiden naar Utrecht. Jan Wolter bleef in Wijhe. Frederika tenslotte trouwde met een zekere Adrien Damen uit Rijsbergen (Br.) en vertrok naar...Rotterdam. Ze overleed in 1852, op 34-jarige leeftijd, twee jaar na de dood van haar oom Richardus. Zou ze geweten hebben dat haar oom daar woonde? Zou ze Richardus gezien hebben? Of was ze misschien wel bewust naar Rotterdam vertrokken omdat deze daar woonde?

 

Een blik in diverse registers van Rotterdam deed toch wel vermoeden dat er nog altijd een zeker contact was tussen Richardus en diens zuster (of haar kinderen). Zo bleek dat Frederika's echtgenoot in 1848 (dus reeds op 37-jarige leeftijd) het tijdelijke voor het eeuwige had verwisseld. Niet gewoon in Rotterdam, maar in Delfshaven, de wijk waar ook Richardus woonde en werkte. Het kan haast geen toeval zijn.

​

Hoe dan ook, het contact binnen de familie was niet optimaal, maar op zijn minst vreemd: Hoe kan het anders, dat bij de geboorte van twee van Richardus' kinderen (Hendrik Ananias en Willemina) woonplaats en beroep van vader niet bekend was, terwijl diens zus en aanverwanten 'toevallig' in de Rotterdamse wijk terechtkwamen waar Richardus zich, met nieuwe vrouw en nieuw beroep, was gaan vestigen? Het heeft er alle schijn van dat er een breuk is gekomen tussen de nakomelingen van Anna Ten Bosch en Willem Rikkers met hun moeder (en haar nieuwe gezin toen deze hertrouwde). Ook tussen Richardus en zijn eerste gezin was vermoedelijk geen contact- maar tussen hem en zijn zus Johanna Geertruid en de familie Roelvink, is mogelijk wel contact geweest.

 

Verder bleek, dat een dochter van Anna Brigitta (en Anthonie van Ramele) genaamd Geertruida, in 1837 was geboren te Rotterdam. Geertruida werd slechts een jaar en negen maanden oud en overleed ook in die stad. Dat was raar, omdat moeder Anna Brigitta in Utrecht woonde. Bij wie heeft het kind gewoond? Bij Frederika dan? Richardus misschien wel?

​

Omdat de onderzoeker die ik had ingeschakeld, de hr. Prudon, hier ook al eerder genoemd in verband met het Deventer onderzoek, stellig was in zijn overtuiging dat het huwelijk van Geertruide en Carl Ferdinand pertinent niet op 2 november 1807 in die stad was voltrokken, keek ik maar eens naar dezelfde periode in de trouwboeken van Wijhe, waar het tweetal zich was gaan vestigen. Bingo.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.