top of page

LOKATIES (2)

Belangrijke aanvulling/correcties op Lokaties (1).

 

Er was voor ons tussen 1803 en 1818 slechts 1 mogelijke aanwijzing van de verblijfplaats van Richardus’ echtgenote en kinderen: de overlijdens-akte van de drie jaar oude Louise Rosette uit 1807, waar Groot-Dochteren staat vermeld. Waarom ze daarheen verhuisd zou zijn, was vooralsnog onduidelijk. Misschien was LR daar slechts overleden, of wellicht zelfs (als mogelijk onecht kind) uit huis geplaatst naar een opvang-gezin dat uiteindelijk de aangifte van overlijden gedaan heeft. Officieel was Louise Rosette nog altijd de dochter van Richardus en Geertruida Johanna Haarmans, en zo is ze ook haar graf in gegaan. Aan de andere kant, zo ver van Verwolde lag Groot-Dochteren nu ook weer niet, de afstand was te voet prima te doen. Wellicht was daar een begraafplaats.

Het lastige bij dit soort onderzoeken is, dat vrouwen in die tijd handelingsonbekwaam werden geacht: voor zover ze al konden lezen en schrijven, was hun handtekening voor de wet van geen enkele waarde: dat recht (of die plicht) bestond alleen voor mannen. We konden dus alleen via de mannen de verblijfplaats van de vrouwen achterhalen.

Pas in 1820 is een min of meer chronologische registratie te vinden van waar Geertruida heeft gewoond. We ontdekten bij de diverse eigenaarsakten van de panden in en rondom Laren, dat ze in had gewoond bij haar dochter Willemina die, na haar huwelijk met Garrit Hendrik Groot Wesseldijk, woonde op de volgende lokaties.

Locatie        Vermoedelijk van                       t/m

Horsman in Laren              7-3-1820          7-3-1820
Lerink in Laren               25-12-1821        20-1-1830
Pinkert in Laren              20-1-1832          20-1-1832
Haverkamp in Laren      18-2-1834           3-12-1845
Huis nr. 73 in Laren        25-3-1856        24-11-1856


Misschien was Willemina wel altijd “thuis” blijven wonen, en woonde vervolgens moeder Geertruida “in” bij haar dochter en schoonzoon. Het Haverkamp staat vetgedrukt, omdat de weduwe van Richardus hier op 6 juni 1836 overleed. Nummer 73 kan hetzelfde huis zijn, na de nieuwe straatnamen en benummering.

​Zoon Hendrik Ananias Rikkert was al wel uitgevlogen: hij woonde en trouwde in 1827 te Gorssel met Aaltjen Lodeweges. We konden niet ontdekken wanneer HA Laren had verlaten om naar Gorssel te verhuizen: de gegevens over zijn woonlokatie na 1803 zijn dus nog incompleter dan die van zijn moeder. Hij trad zelden of nooit als getuige op in officiele documenten, dus ook die aanwijzingen ontbreken.

De geboorte van zijn eerste kind, ook in 1827, vind plaats in Verwolde, aan het Paalman, op enige afstand ten zuidwesten van Haarmans. . Hij is dus heel kort na zijn huwelijk verhuisd. In 1830 wordt kind #3 geboren, op Nieuw Ruempol in Laren, aan de andere kant van Laren. Dit erf, bestaande uit twee panden, Oud- en Nieuw Ruempol) ligt/lag naast de Haverkamp, waar, in ieder geval vanaf 1834, het echtpaar Rikkert/Groot Wesseldijk met moeder Geertruida woont. Pinkert zou kunnen staan voor de naam Ponger(s/t), de naam van bewoners van het pand dat er pal naast lag, en dat mogelijk hetzelfde was als Nieuw Ruempol.

Broer en zus Rikkert wonen dus na 1832 vlak naast elkaar in Laren, met moeder Haarmans inwonend bij zus. Van wie Hendrik Ananias het klokkenmakersvak heeft geleerd, was nog immer een onbeantwoorde vraag. Niet van zijn vader in elk geval, want die verdween toen Hendrik 3 jaar was, en is zeker na Hendrik’s 12e verjaardag, maar vermoedelijk al eerder, niet meer in Laren geweest- nog los van de kwestie of Richardus uberhaupt wel klokkenmaker was. Gezien de nabijheid van het voormalige Ruempol, is het nog altijd denkbaar dat Richardus zelf wel degelijk bij de klokkenmaker Ruempol heeft gewoond en gewerkt, en/of de zaak heeft overgenomen toen de oude Ruempol stierf. Maar dat Hendrik het vak van zijn vader geleerd zou hebben, is chronologisch gezien onmogelijk.


We hadden ook geen uurwerkmakers in Gorssel aangetroffen, bij wie Hendrik het vak zou kunnen hebben geleerd. Hendrik Ananias heeft mogelijk wel samengewerkt met zijn- aangetrouwde- neef Anthonie Poesse, die ook klokkenmaker was en later naar Hengelo verhuisde. Poesse was getrouwd met Willemina’s dochter Lammerdina (geboren 1837). Dit echtpaar woonde toen naast Hendrik Ananias. Er zal ongetwijfeld een connectie liggen, maar ook waar Poesse het vak heeft geleerd, is vooralsnog onbekend.

Om het overzicht van wie waar woonde in Laren nog wat duidelijker te maken, hierbij nog wat informatie over de omgeving van Ruempol en Oolde.

De Grote Haar, waar Richardus met zijn vrouw Johanna Geertruide begin 19e eeuw mogelijk woonde, ligt aan de overzijde van kasteel Oolde, daarvan gescheiden door de Ooldseweg. Die topografische situatie is anno nu nauwelijks anders dan 130 jaar geleden: alle boerderijen, wegen en plaatsen zijn nog gemakkelijk te lokaliseren, zij het dat de boerderijen nu vaak anders heten en door andere families worden bewoond. De school vlakbij tegenover Ruempol zal dan wellicht een school zijn waar Theunis lesgaf. Dat is wel wat lastig te rijmen met het Haarmans uit lokaties (1), omdat we daar alles (het Haarmans zeker) na 1803 zo'n beetje hadden gesitueerd richting Verwolde, maar zoals reeds gemeld, het is niet zeker of, waar en wanneer de Rikkerts bij Theunis inwoonden. Wellicht was Theunis verhuisd en gaf hij eerder les op Oolde. 

Schermafbeelding 2022-04-25 om 20.12.58.png
bottom of page