top of page

Duitsland

DUITSLAND

Er was nu weliswaar geen twijfel meer over de vraag, of er meerdere Richardussen Rikkert waren die wij onderling verwisselden, maar over zijn achtergrond bleef erg weinig bekend. Zo was nog steeds niet duidelijk, wat Richardus in 1796 al zo jong in Deventer deed. Het was moeilijk voorstelbaar dat de alleenstaande moeder Anna in Lage zou blijven en haar toch wel erg jonge zoon alleen naar Deventer zou sturen. Zou ze misschien ook in Deventer wonen? Of hertrouwd zijn in Lage? Ook was de vraag, waar en wanneer Willem Rikkert en Anna ten Bosch waren getrouwd, en of er nog broers of zussen waren, nog onbeantwoord- tot er op een Duitse genealogiesite de naam Anna ten Bosch naar boven kwam.

Deze Anna ten Bosch was ca 1759 geboren te Lage en in 1815 te Neuenhaus (een grotere plaats daar vlak in de buurt) gestorven. Ze werd weduwe te Lage genoemd. Dit was de enige concrete aanwijzing dat ze getrouwd was geweest en haar man, we nemen aan Willem, overleden. Helaas stond zijn naam er niet bij. Zij trouwde in 1786 te Neuenhaus met de wijnkoper Ernst Willem Kohler, geboren 1755. Hij was weduwnaar van Engel Palthe (+ 1785), de dochter van de burgemeester Jan Palthe van Neuenhaus. Volgens de documenten overleed Kohler, de zoon van een huisvoogd, in 1794 als gevolg van verdrinking.

Des avonds om 10 uur in't Water bij de Dijkpoorte veronglückt: Ernst
Willem Köhler, sijnde toen seer hoch Water en gansch duister

Als deze informatie klopte, dan was Richardus’ vader Willem ergens tussen 1780 en 1786 overleden, dus toen Richardus hooguit zes jaar oud was. Toen hij 14 was overleed zijn stiefvader Kohler. En amper een jaar later bevond Richardus zich al in Deventer. Vreemd is ook dat in het Duitse archief het huwelijk van Anna en Ernst Willem wel, maar Anna’s eerdere verbintenis met Wilhelm Rick(b)erts in het geheel niet wordt genoemd.

Hertrouwen met een wijnkoper, weduwnaar van een burgemeestersdochter: dat was toch wel de iets gegoede burgerij, en dat hield in dat Anna waarschijnlijk geen boerenvrouw was geweest, en Richardus dus geen landbouwer. Misschien wel een handwerksman, of een handelaar.

​                                                                            

                                                                           De Lagense Eichen-allee en de Dorfstrasse

Verdere naspeuringen op deze site leverde nog meer op: het echtpaar Kohler-Ten Bosch keeg vier kinderen: Engel, Susanna Elisabeth, Anna Margareta en Jan Arend. In 1802, acht jaar na het overlijden van haar echtgenoot, schonk Anna echter nog het leven aan dochter Anna- een onecht kind derhalve, dat desondanks toch door het leven ging als Anna Kohler.

De onegte Dogter van de Weduwe van E.W. Köhler

Sijnde door de Moeder self ten Doop aangeboden getauft: 10 JAN 1802, getauft in Neuenhaus


Hoewel harde feiten ontbraken, klopten de jaartallen en persoonsgegevens aardig, zodat we voorlopig wel met enige zekerheid konden aannemen dat het hier inderdaad om de hertrouwde moeder van Richardus ging.

Waarom Richardus dan zo vroeg uit huis was gegaan, zijn moeder, die net voor de tweede maal weduwe was geworden, met vier kleine kinderen achterlatend, wekt bevreemding. Anna zal met zoveel kinderen geen tijd hebben gehad de wijnkoperij van haar overleden echtgenoot over te nemen- maar had Richardus daar niet bij kunnen helpen? Edoch, op dat soort vragen hoef je natuurlijk geen antwoord te verwachten als er niet meer over de situatie ter plekke bekend is. Misschien was er geen geld voor vijf kinderen, en moest Richardus maar voor zichzelf zorgen. Misschien was Richardus zelf weggegaan. Hoewel, op je 15e?..

De situatie rond 1795 in Lage en het aangrenzende Neuenhaus was ook bepaald niet erg vrolijk. De Franse revolutionaire troepen waren inmiddels ook hier doorgedrongen en de strijd tussen Fransen en Hannoverse/Britse troepen zorgde voor veel onrust en geweld. De bevolking draaide ook nog eens op voor het onderhoud van de soldaten, dus misschien vond zijn moeder het beter dat hij naar Deventer zou vertrekken. Misschien had hij daar familie. Maar misschien kon hij ook gewoon niet opschieten met zijn stiefvader, of sterker nog, had hij zelfs iets te maken met diens verdrinkingsdood en was hij gedwongen om uit het gezin te verdwijnen- het is allemaal, wellicht vergezocht, giswerk. Maar zoals we later zullen zien, zou het niet de enige keer zijn dat Richardus elders, noodgewongen, in een nieuwe omgeving en een nieuw gezin, een nieuw leven zou moeten opbouwen. En soms kom je, door te gissen en lukraak een hele vage aanwijzing te volgen, tot een nieuw spoor.

bottom of page